حمل و نقل هوشمند بار
آمارهای سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای کشور، به عنوان ارگان متولی حمل و نقل عمومی نشان میدهد در سال بیش از 500 میلیون تن بار از طریق حمل و نقل جادهای تحت صحابت بارنامه در کشور جابجا میشود. آمارها مبین آن است که بیش از 90 درصد کالای کشور نیز از طریق جاده حمل میشود. انعطاف سیستم جادهای، عدم پوشش گسترده خط ریلی، حجم بار روزانه محدود و سنت حمل، از جمله دلایلی است که کارشناسان برای اقبال صاحبان کالا به حمل و نقل جادهای از آنها نام میبرند.
حمل و نقل جادهای در ایران از دیرباز رواج داشته و شکلی سنتی به خود گرفته است. تا پیش از این عملکرد سنتی حمل و نقل جادهای با تمام مخاطرات و کمبودهای خود، جوابگوی نیاز بازار بود؛ لکن با گسترش تکنولوژی، سرعت گرفتن رقابتهای اقتصادی، افزایش هزینههای حمل و نقل و یافتن تاثیر بیشتر در قیمت تمام شده کالا؛ افزایش بهرهوری حمل و نقل اهمیتی دوچندان یافت.
آنچه از دیرباز ذهن متولیان و سیاستگذاران حوزه حمل و نقل را به خود مشغول داشته است، نظام خرده مالکی ناوگان در حوزه حمل و نقل زمینی بوده است. خرده مالکان به علت اختیار در انتخاب محموله، چندان در راستای چشمانداز حمل و نقل حرکت نکرده و تنها مولفههای انتخاب بار توسط آنها شرایط شخصی است. از طرفی شرکتهای حمل و نقل به علت داشتن تعهدات قراردادی و حرکت در راستای چشمانداز حمل و نقل، نیازمند برنامهریزی دقیق در استفاده از ناوگان هستند. اما متاسفانه به علت عدم مالکیت ناوگان و وابستگی ایشان به تصمیمات خرده مالک، گاه در تامین ناوگان مناسب در زمان کوتاه دچار چالش میشوند. این موضوع در دورههایی خاص (به طور مثال برداشت محصولی خاص از مزارع مناطقی خاص و یا واردات کالاهای اساسی) نمود بیشتری مییابد.
حال که از این نظرگاه به وضعیت حمل و نقل سنتی نگاه میکنیم، لزوم انقلابی در فرآیندهای حمل و نقل بیشتر و بیشتر به چشم میآید. استفاده از فناوری اطلاعات در حمل و نقل جادهای کالا یکی از بهترین راهکارهایی است که متخصصان در سراسر دنیا به آن باور دارند. اگرچه نظام حمل و نقلی ما با آنچه در سطور بالا آمد، تفاوت ماهیتی با نظام جاری در حمل و نقل دنیا دارد، اما انعطاف حوزه فناوری اطلاعات به کمک دستاندرکاران حمل و نقل میآید. در ایران امروز ایجاد ارتباط درست و پایدار میان ارکان مختلف یک عملیات حمل، مهمترین کارکردی است که انتظار میرود فناوری اطلاعات در برقراری آن به ما کمک کند.
حمل و نقل هوشمند، قرار است چه مشکلی را حل کند؟
حمل و نقل هوشمند بار، قرار است مشکلات زیادی را از شانه حمل و نقل سنتی بردارد اما مهمترین هدفهای حضور فناوری اطلاعات در حمل و نقل بار جادهای، سهولت دسترسی ارکان حمل و نقل به یکدیگر، کاهش هزینهها و افزایش بهرهوری ناوگان حمل خواهد بود.
یکی از ابتداییترین دلایل تقاضای افزایش کرایه حمل یک کالای خاص در مسیر خاص از سوی رانندگان (یا مالکان ناوگان)، عدم اطمینان از وجود بار در مقصد برای بازگشت است. در واقع بحث یکسرخالی در حوزه حمل و نقل کالا، علاوه بر کاهش بهرهوری ناوگان و تحمیل هزینههای دوچندان به مالکین، اثر مستقیمی بر قیمت حمل کالا میگذارد. رفع یا کاهش معضل یکسرخالی بودن ناوگان، تاثیر شکرفی در کاهش هزینههای حمل و نقل (به نفع صاحبان کالا و مصرفکنندگان) و افزایش بهرهوری ناوگان (به نفع رانندگان و مالکان ناوگان) خواهد داشت.
حمل و نقل هوشمند چطور قرار است این مشکل را حل کند؟
پلتفرمهای بازارگاهی در همه صنایع، نقش تسهیلگر عملیات را ایفا میکنند. در صنعت حمل و نقل نیز، پلتفرمهای داخلی شبیه اسنپ و تپسی، چندسالی است که در حوزه حمل و نقل درونشهری مسافر به ایفای چنین نقشی میپردازند. به بیان سادهتر باید گفت، پلتفرمهای بازارگاهی بستری برای ارتباط سریع فیمابین صاحبان کالا، شرکتهای حمل و نقل و رانندگان ایجاد میکنند.
این بستر به علت گستردگی خود در سطح کشور، تنوع مبدا/مقصد، تنوع نوع بار و بارگیر؛ میتواند دغدغه یکسرخالی بودن ناوگان را برای رانندگان مرتفع سازد. از طرفی با کاهش این دغدغه، به صورت ذاتی، هزینه حمل به سمت نقطه سر به سر میل میکند. شرکتهای حمل و نقل نیز به علت سهولت دستیابی به ناوگان و اطمینان از تحقق تعهدات قراردادی خود، مشوقهایی برای کاهش کارمزدهای حمل خود در نظر میگیرند، که این همه در نهایت موجب کاهش اثر هزینه حمل در قیمت تمام شده محصولات خواهد شد.
تصویر زیر نمایی کلی از فعالیت بازارگاه حمل و نقل کالا را نمایش میدهد:
ایران فلکسپورت، با بهرهگیری از تیمی مجرب و حرفهای، پلتفرمی را طراحی کرده که تمامی نیازهای ارکان مختلف حمل و نقل زمینی کالا را در بستر خود پاسخ میدهد. برای حمل و نقلی سریع، ایمن، ارزان و با بهرهوری بالا، همین حالا به خانوادهی بزرگ ایران فلکسپورت بپیوندید.